Chronische stress en zelfzorg

Chronische stress heeft een grote invloed op het brein en de lichamelijke gezondheid. Witte Hoogendijk doet al meer dan 30 jaar onderzoek naar stressgerelateerde stoornissen, zoals depressie. Hij schreef een groot aantal internationale publicaties en is samen met Volkskrant journalist Wilma de Rek schrijver van een tweetal boeken over hoe burn-out te verklaren is door een overvraging van ons stress systeem, samenhangend met onze manier van leven en de eisen die dit aan ons stelt. Zijn werk biedt juist ook psychiaters en verpleegkundig specialisten GGZ waardevolle inzichten in zelfzorg en stresshantering, wat hen vervolgens helpt beter met stress om te gaan en hun leiderschapsvaardigheden te versterken. Tijdens het weekeinde zal Witte Hoogendijk een workshop geven waarin deze inzichten met een interactief programma praktisch worden toegepast.

Kwetsbaarheid als Kracht

Kwetsbaarheid is een bron van kracht en cruciaal voor persoonlijke veerkracht (Brené Brown). Leiders die authentiek zijn en empathie tonen, dragen bij aan een sterkere en verbonden werkcultuur. In het werk en de positie die je als psychiater inneemt, is het niet altijd vanzelfsprekend om vanuit authenticiteit leiding te geven aan jezelf en je team. Tijdens het weekeinde wordt met een workshop onder leiding van Frits van der Wurff ingegaan hoe volgens Brown openheid, verbinding en moed professionals, teams en organisaties veerkrachtiger maken. Met de casuïstiek bespreking leren we vervolgens van en met elkaar hoe je deze principes kunt gaan toepassen.

Positief Leiderschap

Positief leiderschap is een toonaangevende visie op leidinggeven (Kim Cameron).  In die visie staan waardering, compassie en betekenisvolle interacties centraal om veerkracht en het welzijn van een iedereen in een team te versterken. Daarnaast dragen waarden als integriteit, vertrouwen en doorzettingsvermogen – individueel en collectief – bij aan de psychologische veiligheid in een team en organisatie. Vanuit waardering en doelgerichtheid werk je aan gezamenlijk vast te stellen doelen. Het werk in de GGZ leidt er helaas nogal eens toe dat deze visie in de drukte en stress van het werk bijna niet te realiseren lijkt. Positief leiderschap biedt echter veel toepasbare strategieën om een positieve werkcultuur te bevorderen, wat bijdraagt aan de vermindering van stress en het verbeteren van persoonlijk leiderschap. In een workshop gaat Frits van der Wurff verder in op de theorie van positief leiderschap en geeft hij samen met Inge Kroese vorm aan de casuïstiek bespreking en intervisie die daarop volgt.

Passie en Volharding

Veerkracht en consistentie of ‘Grit’ zijn cruciaal voor succes, individueel en in teams (Angela Duckworth). Hoop, inspanning, precisie, passie, rituelen en prioriteiten zijn in haar visie op leidinggeven factoren die cruciaal zijn om dit te bereiken.  De combinatie van passie en doorzettingsvermogen zijn succesfactoren voor het behalen van lange termijn doelen. De passie voor het vak staat in de GGZ best onder druk. Werkprocessen, bureaucratisering, regeldruk, druk vanuit de externe omgeving en samenleving: Ze doen soms bijna vergeten waar de roeping voor het vak ook alweer uit bestaat. Juist die passie en een gezond doorzettingsvermogen zijn van belang om in het werk van psychiater emotioneel gezond te blijven. In de workshop wordt door Frits van der Wurff ingegaan hoe je de mindset in jezelf, je team en je omgeving kunt beïnvloeden om die passie te laten stromen en zo individueel en in een team veerkracht te versterken. Na de inleiding werken we in de casuïstiek bespreking de betekenis ervan verder uit.

Ordinary Magic en Zelfreflectie

Veerkracht komt voort uit gewone, alledaagse processen en gebeurtenissen, en niet uit uitzonderlijke eigenschappen in iemands persoonlijkheid (Ann Masten). Veerkracht is bovendien iets dat je kunt beïnvloeden, in positieve zin. Ann Masten is een expert op het gebied van veerkracht en adaptatie aan zelfs heel moeilijke omstandigheden. Om de verschillende ervaringen en perspectieven vanuit het weekeinde samen te laten komen, zal haar gedachtegoed gebruikt worden om het weekeinde samen te vatten en het geleerde mee te nemen in de verdere werkervaringen. Frits van der Wurff zal de introductie geven en het leren doen we vervolgens met elkaar.

Overige programmaonderdelen

Gezonde leefstijl

Naast workshops, theorie, ervaringen delen, staat het weekeinde ook in het teken van gezond leven. Daarom bestaan de maaltijden uit zorgvuldig bereid vegetarisch eten. Naast gezond eten, rust en goed slapen, gaan we soms een wandeling maken. Buiten zijn, geen sociaal mediaverkeer, ook dat helpt en zorgt voor balans en veerkracht. Daarnaast is meditatie deel van het programma zoals het in het weekeinde wordt aangeboden.

Meditatie en Hersenen

Meditatie leidt tot meetbare veranderingen in hersenstructuur en -functie, zoals verbeterde aandacht en emotionele regulatie (Steven Laureys). Regelmatige meditatie draagt aantoonbaar bij aan welzijn en mentale gezondheid, juist ook in werksituaties. Dit wordt ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, dat aantoont dat meditatie de activiteiten in hersengebieden die betrokken zijn bij stress en angst vermindert. In het weekeinde is daarom mediatie onderdeel van het programma. Als je dat eventueel wenst, kan er aanvullend een yoga les worden aangeboden. Deze onderdelen worden geleid door Lucienne Mol, yoga-docente en meditatie-expert.

Wat levert Veerkracht en Positief Leiderschap mij op?

• Je leert van elkaar wat je kunt doen om eigen evenwicht en veerkracht te versterken
• Je hoort van ervaren sprekers wat veerkracht en stresshantering  voor jou betekent
• Je ervaart in de rust en stilte hoe meditatie bijdraagt aan evenwicht
• Je ervaart in de rust en stilte hoe het gesprek met elkaar bijdraagt aan evenwicht en stresshantering